Tag archieven: oudjaar

Vallende sterren

Nog een dag te gaan en dan kunnen we een T-shirt kopen met de tekst ‘ik overleefde 2016’. Het is de goden verzoeken – als je daarin gelooft – maar durf te leven. Het lijkt wel of er dit jaar meer dan gemiddeld bekende en minder bekende personen overleden. Bijna wekelijks werd ik wakker met het nieuws dat er weer een jeugdheld was overleden. Ik durfde niet te slapen, uit angst wakker te worden met weer een stuk vergane jeugd.

In het begin van het jaar was ik nog diep geschokt en schreef ik als columnist nog hele digitale pagina’s vol, gewijd aan degene die ontvallen was. Halverwege het jaar was ik nog steeds geschokt maar bleven de toewijdingen achterwege – als columnist wil je niet bekend staan om de vele in memoriams, tenslotte schrijf ik niet voor een begrafenisvereniging. Nu aan het einde van het jaar is de schok en bedroefdheid nog net zo oprecht als in het begin van dit jaar en vraag ik me af wie 2017 haalt. Je zit bijna op de volgende klap te wachten.

De sterren lijken bijna dagelijks te overlijden, we raken een beetje necrologie moe: niet weer een, ook die nog, die kan er ook nog wel bij.

Redacties van de grote dagbladen hebben voor de zekerheid op papier al afscheid genomen van diverse grote namen, dan is het maar alvast geschreven en is het een kwestie van op de knop drukken als het zover is. Het kan immers niet veel langer duren, zeker niet in dit jaar. Het is immers makkelijker een necrologie aan te passen dan er eentje stel op sprong te moeten schrijven.

Degenen waarvan je dacht dat ze niet veel langer te leven hadden, zijn juist degenen die probleemloos het jaar zijn doorgekomen. Misschien willen ze niet tot de lugubere club van 2016 horen. Het blijven artiesten, altijd gevoel voor drama. De mensen waar je van vindt dat ze eigenlijk wel hadden mogen gaan – geef toe, iedereen denkt dat wel eens – zijn juist degenen die ons het leven nog 30 jaar zullen zuur maken. De vreselijkste mensen lijken onverwoestbaar.

Misschien komt het omdat ik steeds ouder word of omdat er steeds meer gedeeld wordt via sociale media, maar het was dit jaar wel extreem: herinneringen uit onze jeugd ontvielen ons in rap tempo. Idolen die decennia lang onze levenslijn volgden. Totale onbekenden die, zonder het zelf te weten, vaak zo belangrijk voor ons geweest zijn. Dat ene zinnetje in hun lied, dat tot onze ziel doordrong waardoor het voelde alsof ze je kenden.

Je hoorde er niet bij als je niet rouwde om de dood van een ‘ster’, of wanneer je jezelf niet veilig had gemeld op Facebook tijdens de aanslagen in Brussel of Berlijn, terwijl je in Amsterdam woont. Alles dood moet gedeeld worden. Alle leed is persoonlijk, totdat het gedeelde leed wordt.

Terugkijkend zal het volgens de statistieken niet meer dan een gemiddeld jaar zijn geweest, niet meer dan een normaal geworden hoeveelheid aan mensen overleed. Gewone mensen gaan nu eenmaal dood, het is wat we doen. Een ster is ook maar een mens.

Als je om twaalf uur nog maar eens 250 euro de lucht in ziet schieten, kijk dan eens voorbij het vuurwerk en zoek naar een vallende ster: een lichtpuntje in de nacht en denk eraan hoe wat echt belangrijk is.

Vier het einde van het jaar, gedenk hen die ons ontvallen zijn en wees blij dat ze deel hebben kunnen zijn van je leven. Denk aan de geschiedenis die je hebt gedeeld met ze; ouders, kinderen, familieleden, bekenden. Je kunt ook niet anders, de herinnering is altijd aanwezig. Iemand is pas vergeten als je niet meer aan hen denkt.

Gedenk niet alleen de mensen die op sociale media aandacht kregen, maar de vele honderdduizenden doden die zinloos zijn door vermoord door geweld, natuurrampen en oorlog: de vergeten doden, een artikel in de krant of een item in het nieuws. Zij die geen aandacht van ons kregen omdat wij te druk waren met onze eigen tijdlijn te vullen. De doden die net ver genoeg van ons vielen, zodat wij konden zeggen: ‘het komt wel steeds dichterbij.’ De duizenden kinderen die ons jaarlijks ontvallen; onderhandelingstegoed aan een vergaderingstafel van hen die zich beschaafd noemen. Bijkomende schade.

We rouwen om het verliezen van een stuk van onze eigen jeugd, uit angst ouder te worden. Ons goed recht, het is belangrijk voor ons, het heeft ons gemaakt wie we zijn. Herkenningspunten uit een ver verleden, die ons erop wijzen dat we niet het eeuwige leven hebben.

Bedenk dan ook dat onze kinderen over 30 jaar op hun jeugd terugkijken wanneer Geert Wilders of Donald Trump net zijn overleden of Justin Bieber na een kort ziekbed onverwachts op 52-jarige leeftijd overlijdt. Wanneer de kinderen van Aleppo niet meer dan een voetnoot in hun geschiedenis zijn, de geschiedenis waarin wij nog een toekomst kunnen spelen. De geschiedenis die onze generatie nog kan veranderen.

Bedenk niet alleen wat er dit jaar verloren is gegaan, denk eraan wat je volgend jaar kan bereiken. Jouw toekomst is de geschiedenis voor je kinderen.

Laat 2017 niet betekenisloos voorbij gaan.

Loading